چکش کوبیت، جزئی جداییناپذیر از دستگاه سنگشکن کوبیت محسوب میگردد. فرقی نمیکند از سنگشکن کوبیت 120 استفاده کنید یا 180، هر دوی آنها مجهز به چکشهایی هستند که در طول زمان فرسوده میشود. اما اگر سایش چکش کوبیت 120 و چکش کوبیت 180 بیش از حد سریع و زیاد باشد، لازم است مشکلات احتمالی در عملکرد و ساختار دستگاه را بررسی کنید.
عوامل اصلی موثر بر سایش بیش از حد چکشها عبارتند از: جنس چکش، کیفیت ساخت، طراحی ساختاری، پارامترهای فنی سنگشکن، وضعیت تغذیه و هماهنگی ورودی و خروجی
عامل اول: جنس چکش
بهطور کلی، چکشهایی که سختی بالاتری دارند، مقاومت بیشتری در برابر سایش از خود نشان میدهند. بنابراین، برای بهبود مقاومت در برابر سایش، باید سختی چکش را افزایش داد. اما با افزایش سختی، چقرمگی ضربه چکش کاهش مییابد. بنابراین، نحوه متعادلکردن سختی چکش کوبیت 120 و چکش کوبیت 180 و چقرمگی ضربه، کلید بهبود مقاومت در برابر سایش است.
مواد متداول برای ساخت چکش کوبیت 120 و چکش کوبیت 180 عبارتند از: فولاد با منگنز بالا، چدن با کروم بالا، فولاد آلیاژی کمکربن.
فولاد منگنز بالا دارای چقرمگی خوب، ساخت خوب و قیمت پایین است. ویژگی اصلی آن این است که در اثر ضربه یا تنش، لایه سطحی سختتر میشود و شاخص سختی کاری (work hardening) آن 5-7 برابر بیشتر از سایر مواد است.
چدن با کروم بالا یک ماده مقاوم در برابر سایش با خواص ضداصطکاک عالی است، اما چقرمگی کمی دارد و مستعد شکستگی است.
اما چکش کوبیت 120 و چکش کوبیت 180 ساختهشده از فولاد کربنی، هم سختی بالا و هم چقرمگی خوب دارد. بهطور کلی، چکش کوبیت 120 و چکش کوبیت 180 ساختهشده از فولاد کربنی، مزایای هر دو ماده فوق را با هم را دارند. با این حال، فرآیند تولید آنها پیچیده بوده و الزامات فرآیند نیز سختگیرانه است.
فولاد آلیاژی کمکربن، عمدتاً فولادی است که حاوی عناصر مختلفی مانند کروم و مولیبدن است. دارای سختی بالا و چقرمگی خوب است و ساختار ماتریسی آن دارای کامپوزیت مارتنزیت، بینیت یا بینیت + مارتنزیت است. در شرایط کاری یکسان، عمر مفید آن حداقل دو برابر چکش فولاد منگنز بالا است.
عامل دوم: کیفیت ساخت چکش
فرآیند ساخت چکش نیز یک عامل کلیدی در تعیین عمر مفید آن است. اگر عیوبی در سطح یا داخل چکش وجود داشته باشد، نه تنها عملکرد آن را کاهش میدهد، بلکه باعث شکستن چکش نیز میشود. برخی از این ایرادات شامل حفرههای انقباض، ترکها و کریستالها هستند.
برای بهبود کیفیت ساخت، لازم است الزامات خاصی برای هر جنس از چکش کوبیت 120 و چکش کوبیت 180 در نظر گرفته شود. به عنوان مثال، برای چکشهای چدنی با کروم بالا، ریختن عمودی مواد ریختهگری و استفاده معقول از آهن سرد، لازم است. همچنین، دمای ریختهگری باید به شدت کنترل شود، بهطوری که چکش بتواند بهخوبی و در تعادل با ریختن مواد، سرد شود. نتیجه این شیوه ساخت، سازماندهی داخلی متراکمتر و اندازه دانههای کوچکتر است که هر دو نقش موثری در کاهش فرسودگی زودهنگام چکش کوبیت 120 و چکش کوبیت 180 دارند.
عامل سوم: طراحی ساختاری چکش
هرچه چکش ضخیمتر باشد، پس از ریختهگری دیرتر خشک میشود و در نتیجه مقاومت آن در برابر سایش کمتر میگردد.
مقاومت سایشی داخلی چکش ضخیم بهطور قابل توجهی کمتر از سطح است. این شرایط را تنها میتوان با یک فرآیند ریختهگری و عملیات حرارتی معقول، بهبود بخشید. یک ساخت مناسب سبب بهبود مقاومت در برابر سایش میشود و در نهایت طول عمر چکش را به میزان قابل توجهی افزایش میدهد.
برای حداکثرکردن عمر چکش، لازم است به ویژگیهای ساختاری و طراحیهای ظاهری توجه زیادی شده و تا حد ممکن بهبود یابد.
عامل چهارم: پارامترهای فنی سنگشکن
طول عمر چکش کوبیت 120 و چکش کوبیت 180 به پارامترهای فنی سنگشکن نیز مربوط میشود که مهمترین آنها قدرت و سرعت روتور است. این دو پارامتر مستقیماً سرعت خطی و نیروی ضربه سر چکش را تعیین میکنند. آنها نهتنها به ظرفیت تولید سنگشکن، بلکه با طول عمر چکش کوبیت 120 و چکش کوبیت 180 نیز مرتبط هستند.
وقتی سرعت روتور خیلی کم باشد، نهتنها ظرفیت تولید پایین است، بلکه انرژی جنبشی چکش نیز کم است که خود منجر به کاهش سختی ضربهای چکش و مقاومت کمتر در برابر سایش میشود.
در مقابل، در سرعت روتور خیلی زیاد، چکش میتواند با انرژی جنبشی بیشتری کار کند، اما سرچکش، بدنه و صفحه آستر بهشدت ساییده میشوند. سرعت بالا، عمر مفید چکش را کاهش داده و همزمان مصرف برق را به مقدار زیادی افزایش میدهد.
برای بهبود عملکرد و کاهش فرسودگی زیاد چکش کوبیت 120 و چکش کوبیت 180، لازم است تعادل کافی در سرعت و قدرت موتور ایجاد گردد.
عامل پنجم: وضعیت تغذیه سنگشکن
شرایط تغذیه عبارتند از:
● اندازه خوراک و سختی: هرچه سختی موادی که داخل سنگشکن ریخته میشود بیشتر باشد، احتمال فرسایش زودهنگام چکش نیز بیشتر است. همچنین، سایز دانههای خوراک نیز نقش مهمی در فرسایش دارد.
● روش تغذیه سنگشکن: شیوه تغذیه یا چگونگی ریختن مواد داخل سنگشکن نیز میتواند بر عمر چکشها تاثیر بگذارد. برای مثال، ریختن مواد ریز و درشت بهشکل جداگانه، مخلوطکردن مواد قبل از تغذیه دستگاه و یا ریختن مواد ریز در قسمت زیرین و مواد درشت در قسمت فوقانی، همگی شیوههای مختلف تغذیه هستند که میتوانند بر فرسایش چکشها تاثیر بگذارند.
علاوه بر موارد بالا، رطوبت بیش از حد مواد نیز میتواند تاثیر زیادی بر سایش بیش از حد چکشها داشته باشد. مواد مرطوب به چکش میچسبند و از آن جدا نمیشوند. آنها بهمرور سبب سایش و خرابی زودرس چکش کوبیت 120 و چکش کوبیت 180 میگردند.
عامل ششم: هماهنگی ورودی و خروجی
برای عملکرد درست چکشها و جلوگیری از فرسودگی زیاد آنها، لازم است وروری و خروج دستگاه هماهنگ باشد. تجمع بیش از حد مواد در داخل دستگاه (ورودی بیش از حد) میتواند سبب امتلاء و در نهایت آسیب به چکشها گردد. از طرف دیگر کارکردن دستگاه، بدون ورودی کافی نیز میتواند تاثیراتی را بر چکشهای درحال حرکت بگذارد و با تغییر نیرو به سمت بخشهای دیگر، خرابی را شدت بخشند.
سخن آخر
چکش کوبیت 120 و چکش کوبیت 180 عمر محدودی دارند. آنها در مقایسه با سایر اجزای سنگشن بیشتر در معرض فرسایش هستند. با این حال، برخی از عوامل، این فرسایش را شدت میبخشند. جنس چکش، کیفیت ساخت و ریختهگری، نوع مواد تغذیه، شیوه تغذیه و پارامترهای فنی سنگشکن از جمله این عوامل هستند.